Zastanawiasz się, kiedy właściwie rozpocząć dbanie o zęby maluszka i jak sprawić, by ich mycie stało się dla niego rutyną? Przygotowania do samodzielnego dbania o higienę jamy ustnej rozpoczynają się już w pierwszych miesiącach życia. Podpowiadamy, kiedy jest odpowiedni moment na rozpoczęcie przyzwyczajania dziecka do nawyków pomagających zadbać o zdrowie zębów.
Dbaj o higienę jamy ustnej, zanim pojawi się pierwszy ząbek
Pielęgnacja jamy ustnej powinna rozpocząć się w pierwszych miesiącach życia dziecka – i to przed pojawieniem się pierwszego mleczaka. Codzienne oczyszczanie błony śluzowej i wałów dziąsłowych pozwala przyzwyczaić maluszka do szczoteczki.
Do pielęgnacji jamy ustnej niemowlęcia wystarczą proste przybory. Możesz użyć kawałka gazy lub bawełnianej chusteczki owiniętej wokół palca wskazującego. Dostępne są również specjalne akcesoria dla najmłodszych – gumowe lub silikonowe szczoteczki nakładane na palec oraz specjalne naparstki z mikrofibry[1]. Dodatkowo warto sięgnąć po delikatny żel stomatologiczny przeznaczony dla niemowląt – łagodnie oczyszcza jamę ustną i może działać kojąco na podrażnione dziąsła podczas ząbkowania.
Oczyszczania jamy ustnej niemowlęcia wymaga delikatności i bywa egzaminem z cierpliwości dla rodzica. Owiń gazik wokół palca wskazującego i zanurz go w przegotowanej wodzie. Delikatnie włóż palec do ust dziecka i przecieraj górny oraz dolny wał dziąsłowy, błonę śluzową policzków i język. Nie martw się, jeśli malec na początku będzie się opierać – to naturalna reakcja.
Wybierz kolorową szczoteczkę i pozwól na próby mycia zębów
Moment pojawienia się pierwszego ząbka to znak, że czas oswoić dziecko ze szczoteczką do zębów. Już wtedy należy rozpocząć naukę trzymania szczoteczki w ręku i wykonywania prostych ruchów czyszczących.
Szczoteczka dla najmłodszych powinna mieć miękkie włosie, które delikatnie czyści zęby. Warto, aby tworzące je „włoski” były zaokrąglone na końcach (takie rozwiązanie zastosowano np. w szczoteczce ELGYDIUM Baby od 0 do 2 lat). Nie podrażnią one delikatnych dziecięcych dziąseł.
Główka pierwszej szczoteczki musi być na tyle mała, by mieściła się w buzi niemowlaka, a rączka powinna być ergonomiczna – komfortowa do trzymania dla rodzica i jego pociechy. Jeśli dodatkowo będzie kolorowa, będzie mieć ciekawy wzór lub miłe dla oka, bajkowe nadruki wzbudzi zainteresowanie dziecka. Dzięki temu Twoja pociecha będzie mieć pozytywne skojarzenia z myciem zębów – a stąd już tylko krok do wyrobienia dobrych nawyków.
Wprowadź rytuał porannego i wieczornego mycia zębów
Stały rytm dnia z wyraźnie określonymi momentami na higienę jamy ustnej pomaga dziecku zrozumieć, że mycie zębów jest czymś „naturalnym” – jak jedzenie czy spanie.
Stworzenie przyjaznej atmosfery podczas szczotkowania może całkowicie zmienić podejście dziecka do pasty i szczoteczki. Możesz śpiewać ulubioną piosenkę niemowlaka, pokazywać mu śmieszne miny, a nawet pozwolić mu umyć swoje pierwsze ząbki.
Świeć przykładem
Jeśli chcesz, by Twoje dziecko regularnie i dokładnie myło zęby, musisz być wzorem do naśladowania.
Pokaż maluszkowi, że Ty też dbasz o higienę jamy ustnej. Twój entuzjazm i pozytywne nastawienie do mycia zębów mogą okazać się zaraźliwe dla dziecka. Jeśli pokażesz, że dbanie o higienę jamy ustnej to przyjemność, a nie przykry obowiązek, Twoja pociecha może podzielić Twoją opinię. Unikaj też wyrażeń typu „musimy” czy „trzeba” – lepiej powiedzieć „będziemy dbać o nasze zęby” czy „czas na naszą przygodę ze szczoteczką”.
Zdrowe nawyki wyrobione w dzieciństwie mogą zostać z dzieckiem na całe życie. Zacznij dbać o higienę jamy ustnej Twojej pociechy jeszcze zanim pojawi się u niej pierwszy ząbek, a w przyszłości zaprocentuje to pięknym uśmiechem na długie lata.
[1] Szczepańska J, Hilt A, Daszkowska M, Marczuk-Kolada G: Zalecenia w zakresie higieny jamy ustnej dla dzieci i młodzieży w kolejnych grupach wiekowych; https://ptsd.net.pl/wytyczne/ (accessed 10.07.2025).
