Ustawa z 10 maja 2018 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 1076) zapewnia szereg rozwiązań, które mają ułatwić godzenie pracy zawodowej z opieką nad dzieckiem z niepełnosprawnością. Rodzic niepełnosprawnego dziecka może decydować o godzinach swojej pracy i miejscu jej wykonywania – jeżeli jego stanowisko na to pozwala.
Elastyczny czas pracy
Ustawa wprowadziła m.in. zmiany w kodeksie pracy, umożliwiające wykonywanie pracy w systemie przerywanego czasu pracy lub w ruchomym/ indywidualnym rozkładzie czasu pracy – jeżeli pozwala na to organizacja firmy i charakter obowiązków pracownika. Żeby skorzystać z tych ułatwień, pracownik powinien złożyć u pracodawcy odpowiedni wniosek.
Wymienione wyżej ułatwienia są dedykowane:
- pracującym rodzicom dzieci posiadających orzeczenie o niepełnosprawności lub o umiarkowanym/ znacznym stopniu niepełnosprawności (po 16-tym roku życia),
- pracującym rodzicom dzieci objętych programem „Za życiem”’,
- pracującym rodzicom dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju (ważne: do tej pory wszelkie ułatwienia wiązały się z orzeczeniem o niepełnosprawności),
- pracującym rodzicom, którzy spodziewają się dziecka, a ciąża jest powikłana (uprawnienia przysługują zarówno przyszłej mamie, jak i tacie).
Przykład: pan Maciej pracuje jako samodzielny informatyk i wychowuje z żoną syna z Zespołem Downa. Stan zdrowia chłopca wymaga częstych konsultacji lekarskich i zajęć rehabilitacyjnych, które odbywają się w różnych terminach. Tato może złożyć w swojej firmie wniosek o ruchomy rozkład pracy, tak aby dostosować godziny wykonywania obowiązków zawodowych do różnych godzin zajęć rehabilitacyjnych i wizyt u lekarzy. Jeżeli obowiązki służbowe pana Macieja nie są związane ze sztywnymi godzinami obsługi klientów czy terminami narzuconymi przez inne okoliczności, pracodawca powinien uwzględnić taki wniosek. Inaczej byłoby w sytuacji, gdyby tato pracował np. jako sprzedawca, którego czas pracy jest bezpośrednio związany z godzinami otwarcia małego sklepu lub księgowy, który musi w określonym terminie przygotować wypłaty.
Telepraca/ praca zdalna
Rodzic/ opiekun dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności, potrzebie WWRD lub posiadającego zaświadczenie „Za życiem” może złożyć również wniosek o pracę zdalną. I tak jak wskazano powyżej – pracodawca powinien ten wniosek zaakceptować, chyba że rodzaj wykonywanych obowiązków służbowych wymaga fizycznej obecności pracownika w siedzibie pracodawcy.