Wzrok odgrywa kluczową rolę w rozwoju dziecka. Prawidłowe widzenie umożliwia chwytanie przedmiotów, poruszanie się w ich kierunku, rysowanie czy naukę czytania i pisania. Poprawne funkcjonowanie zmysłu wzroku pomaga także w zabawach ruchowych, kopaniu piłki, rzutach do kosza. Jeśli chcemy zadbać o oczy naszego dziecka i jego zdrowy rozwój, powinniśmy pamiętać o regularnych kontrolach wzroku.
Choroby oczu
Badanie okulistyczne pozwala stwierdzić czy u dziecka nie występują choroby oczu, takie jak zaćma, siatkówczak czy jaskra. Mogą one utrudniać prawidłowy rozwój widzenia u dziecka, a w skrajnych sytuacjach nawet grozić utratą wzroku. Dlatego wymagają szybkiego podjęcia leczenia. Objawy chorób oczu nie zawsze są widoczne od początku, dlatego warto wykonywać profilaktyczne badania wzroku. Na badanie okulistyczne należy zabrać dziecko, jeśli zaobserwujemy: pocieranie lub uciskanie oczu, ich zaczerwienienie, łzawienie, wydzielinę na brzegach powiek, a także zez, zwłaszcza jeśli pojawił się nagle. Dolegliwości te mogą wskazywać na choroby oczu.
Wady wzroku
Wyraźne widzenie pozwala dzieciom prawidłowo się rozwijać i zdobywać nowe umiejętności. Warto regularnie badać wzrok dziecka, aby wykryć ewentualne występowanie wady wzroku. Krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm u dzieci mogą zostać stwierdzone i wymagać skorygowania w różnym wieku. Na przykład, jeśli u dziecka w wieku 5 lat nie stwierdzono wady wzroku, nie oznacza to, że np. wieku 10 lat nie zostanie u niego wykryta krótkowzroczność. Dlatego nie wystarczy jedno badanie wzroku dziecka. Ponadto, wada wzroku może się zmieniać. Regularne i częste kontrolne są istotne zwłaszcza w przypadku krótkowzroczności, która ma tendencję do narastania wraz z wiekiem dziecka, i wymaga zmian korekcji lub wprowadzenia metod spowalniających progresję wady. O występowaniu wady refrakcji mogą świadczyć np. mrużenie oczu, przybliżanie się do telewizora i zgłaszane przez dziecko bóle głowy lub oczu.
Zaburzenia funkcji wzrokowych
Badanie wzroku, poza chorobami oczu i wadami refrakcji, sprawdza działanie różnych funkcji wzrokowych. Jedną z nich są ruchy oczu, które powinny być dokładne i płynne. Nieprawidłowości w zakresie ruchów oczu mogą utrudniać np. naukę czytania. W czasie badania sprawdzana jest także akomodacja, czyli zdolność do zmiany mocy soczewki oka, aby wyraźnie widzieć z bliska i z daleka. Zaburzenia tej funkcji mogą wiązać się z m.in. z zamazanym widzeniem na daleką lub bliską odległość i trudnością ze skupieniem uwagi podczas czytania. Bardzo ważne jest prawidłowe widzenie obuoczne, czyli współdziałanie oczu, które zapewnia pojedynczy i wyraźne widzenie oraz postrzeganie głębi (trójwymiarowości).
Profilaktyka
Regularne kontrole wzroku u dzieci są także okazją do edukacji na temat profilaktyki, do której należy noszenie zalecanej korekcji i przestrzeganie zaleceń specjalisty. Kolejnym aspektem jest ergonomia korzystania z urządzeń z ekranami – odpowiednia postawa ciała, odległość oczu od ekranu, właściwe oświetlenie pomieszczenia, pamiętanie o mruganiu i przerwach. W tym miejscu warto dodać, że zaleca się, żeby dziecko do drugiego roku życia nie miało kontaktu z ekranami. Zdrowa, różnorodna dieta i nawadnianie organizmu to coś, o czym nie można zapominać. Korzystne dla rozwoju wzroku dziecka jest spędzanie czasu na zewnątrz w naturalnym oświetleniu. Pamiętajmy o ochronie oczu przed promieniowaniem UV za pomocą okularów przeciwsłonecznych i czapki z daszkiem lub kapelusza od najmłodszych lat.
Jak często kontrolować wzrok dziecka?
Prawidłowe działanie narządu wzroku jest istotne dla rozwoju dziecka. Pierwsze badanie oczu warto wykonać już u niemowlaka około 4-6 miesiąca życia. Kolejne kontrole powinny odbywać co 1-2 lata lub częściej, jeśli tak zaleci specjalista. Bardzo istotne jest badanie około 6 roku życia dziecka, tj. przed pójściem do szkoły. Jeśli coś nas martwi, zauważyliśmy u dziecka niepokojące objawy lub stwierdzono nieprawidłowości w trakcie badań przesiewowych w szkole czy przedszkolu – warto jak najszybciej umówić się do specjalisty.
